Wat zijn de voordelen en nadelen van een keramische kookplaat?

Wanneer je een nieuwe kookplaat gaat kopen, heb je vandaag de dag nogal wat opties. Behalve dat je kunt kiezen tussen een losse of een inbouw kookplaat, zijn er ook diverse mogelijkheden als het gaat om de warmtebron die je kiest. Je kunt kiezen uit koken op gas of elektrisch koken. En ga je voor elektrisch koken, dan heb je weer de keuze uit een elektrische, halogeen-, inductie- of keramische kookplaat. De laatste optie wint de laatste jaren snel aan populariteit.

Wat is een keramische kookplaat precies

De term ‘keramisch’ is misschien wat verwarrend. Bij keramiek denken de meeste mensen het eerst aan de traditionele betekenis van het woord, namelijk gebakken klei. Keramiek wordt dan ook al snel geassocieerd met aardewerk en tegels. De meeste mensen denken bij het woord keramisch eerder aan wasbakken, toiletpotten of servies dan aan een kookplaat. Maar onder keramiek verstaan we eigenlijk allerlei materialen, die geen metaal en ook geen kunststof zijn. En dat betekent dat niet alleen bijvoorbeeld aardewerk en porselein, maar ook stoffen als glas en diamanten als keramiek worden gezien.

Glasplaat met verwarmingselementen

Alle keramische materialen hebben een aantal dingen gemeen. Ze zijn zeer hard, slijtvast en hittebestendig. De meeste soorten keramiek zijn daarnaast ook niet elektrisch en thermisch geleidend. Dat zijn natuurlijk allemaal eigenschappen die ontzettend nuttig zijn voor een kookplaat. In het geval van een kookplaat is de betreffende soort keramiek waaraan het zijn naam ontleent glas. Een keramische kookplaat is een dikke glasplaat. Deze is voorzien van spiraalvormige metalen verwarmingselementen, die elektrisch verwarmd worden. Op die manier wordt de keramische plaat verhit, waardoor hij op zijn beurt de pan weer kan verhitten.

Hoe werkt het

Het principe van een keramische kookplaat is vergelijkbaar met dat van een gewone elektrische kookplaat. Het voornaamste verschil is de extra glasplaat. Maar ook bij een keramische kookplaat zijn de kookzones met lijnen aangegeven. Wanneer je aan het koken bent gloeien de kookzones rood op, doordat de gloeispiraal de kookplaat van onderaf verwarmt.

De duurste warmtebron

Er zitten wel wat haken en ogen aan het koken op een keramische kookplaat. In de eerste plaats is het de duurste warmtebron die er is. En dan hebben we het niet alleen over de aanschafprijs van de kookplaat zelf, die ook een stuk hoger is dan die van een gaskookplaat, maar ook over alle zaken die er bij deze vorm van koken nog komen kijken. Zo zal je bijvoorbeeld vaak een aparte groep in je meterkast moeten plaatsen, omdat deze vorm van koken veel stroom verbruikt. In je keuken zal je aparte leidingen en Perilex stopcontacten moeten plaatsen. En zoals gezegd is het stroomverbruik ook hoog, wat natuurlijk ook kosten met zich meebrengt.

Zijn je pannen geschikt?

Daarnaast zal je, wanneer je overstapt van een andere warmtebron, zoals koken op gas naar koken op een kookplaat, ook nieuwe pannen aan moeten schaffen. Je hebt namelijk pannen nodig die volkomen vlak zijn. Wanneer je je pannen al op een gasfornuis hebt gebruikt, zullen ze aan de onderzijde vervormd zijn. Dit komt omdat een gasvlam niet ieder stukje van de pan gelijkmatig verhit. Door deze vervorming aan de onderzijde zijn je pannen dan niet meer geschikt voor gebruik op een keramische kookplaat.

Verkeerde pannen kosten je geld

Wanneer je toch met je oude pannen gaat koken, zal er veel warmte verloren gaan omdat de geleiding van de warmte van de plaat naar de bodem van de pan niet optimaal is. Dit betekent dat het langer duurt voordat de pan op de juiste temperatuur is. Dat kost meer energie en dus geld. Op termijn is het slimmer om gewoon wat meer geld in nieuwe pannen te investeren, die investering verdien je zeker terug.

Rendement hoger dan bij koken op gas

Het rendement van koken op een keramische kookplaat is overigens vrij hoog. Zo’n 60 procent van de energie die de kookplaat verbruikt, wordt omgezet in warmte om de pan te verhitten. Dat is meer dan bij een gaskookplaat, waar het rendement rond de 50 procent ligt. Wanneer je een deel van de warmte verloren laat gaan door het gebruik van de verkeerde pannen, gaat dat rendement natuurlijk ook omlaag.

Benut de langzame afkoeling van een keramische kookplaat

De meeste energie gaat trouwens verloren ná het koken. Dit komt doordat de kookplaat nog vrij lang warm blijft. Je kunt deze eigenschap echter ook op een slimme manier benutten. Bijvoorbeeld door de kookzone die al heet is niet af te laten koelen maar direct weer voor een volgend gerecht te gebruiken. Zo hoef je niet een nieuwe kookzone eerst op te warmen, wat weer extra energie kost. Of door de pan op de kookzone te laten staan terwijl deze geleidelijk afkoelt. Op die manier gebruik je hem als een soort warmhoudplaat terwijl je intussen de rest van de maaltijd klaarmaakt.

Gemakkelijk schoonmaken

Behalve het hogere rendement is een groot voordeel van een keramische kookplaat in vergelijking met een gaskookplaat dat hij heel eenvoudig schoon te maken is. Dankzij het gladde oppervlak kun je hem heel simpel met een doekje en een sopje van afwasmiddel of allesreiniger afnemen. Gebruik nooit een schuursponsje of een schuurmiddel, want daarmee kun je de glasplaat beschadigen. En let uiteraard goed op dat hij voldoende is afgekoeld, zoals gezegd duurt dit immers een tijdje. Hardnekkige vetvlekken en aangekoekte etensresten kun je verwijderen met bijvoorbeeld Glassex en een speciale schraper, waarmee je geen krassen maakt op het glazen oppervlak.

Veiligheid

Je kookt op een kookplaat dus op een hele hygiënische manier, ook al omdat er bij een gladde glasplaat natuurlijk geen hoekjes en gaten zijn waar hardnekkig vet of etensresten zich op kunnen hopen. Bovendien is het in zekere zin ook veiliger dan koken op gas. Je kunt namelijk nooit meer de vlam in de pan krijgen. Wat wel een risico is, is dat je niet altijd even goed kunt zien of de plaat warm is. Wees dus na het koken altijd heel voorzichtig en raak de plaat niet te snel aan, maar hou je hand er eerst boven om te controleren of het alweer veilig is.

Kijk uit voor beschadigingen

Een nadeel van keramisch koken is wel dat de glasplaat vrij gevoelig is voor beschadigingen. Je hebt snel een krasje te pakken, wat op zich niet zo erg is, maar bij een flinke barst of scheur zal de plaat vervangen moeten worden. Wees dus altijd heel voorzichtig met het gebruik van harde of scherpe voorwerpen in de buurt van je glasplaat.

Hoe groot?

Wanneer je een kookplaat wilt gaan kopen, moet je goed nadenken over het formaat dat je nodig denkt te hebben. Dit hangt uiteraard af van het aantal pannen dat je erop wilt kunnen plaatsen. Kook je regelmatig uitgebreide gerechten of voor meerdere mensen? Dan is het aan te bevelen om een grotere kookplaat te nemen. Je hebt dan ook de beschikking over meerdere kookzones en meer ruimte tussen de kookzones, zodat je ook grote pannen gemakkelijk kwijt kunt. Denk bij deze afweging ook gerust een tijdje vooruit. Misschien heb je nu nog niet echt behoefte aan een grote kookplaat, maar een keramische kookplaat heeft een levensduur van 15 tot 20 jaar en wie weet is je huishouden over een aantal jaren wel een stuk groter dan nu.